Podstawy ochrony roślin
2. Efekty kształcenia – nabyte umiejętności i kompetencje:
Po ukończeniu kursu studenci powinni posiąść umiejętność rozpoznawanie szkodników na podstawie ich morfologii oraz uszkodzeń przez nie powodowanych. Zdobyta wiedza na temat biologii i szkodliwości szkodników pozwoli kursantom na wyznaczenie odpowiednie terminu zwalczania zdiagnozowanego szkodnika, dobór preparatu oraz ocenę opłacalności zabiegu. Natomiast poznanie zasad stosowania pestycydów oraz niebezpieczeństw związanych z ich przestrzeganiem pozwoli na racjonalne i bezpieczne wykonywanie zabiegów ochrony roślin oraz podejmowanie właściwych decyzji o wyborze najlepszej techniki ochrony roślin z uwzględnieniem zasad Dobrej Praktyki Ochrony Roślin.
3. Tematy wykładów/ćwiczeń (treści programowe):
Wykłady (w blokach 2 godzinnych)
1. Stanowisko systematyczne, morfologia, anatomia oraz znaczenie najważniejszych grup szkodników: nicienie, roztocze, owady.
2. Czynniki ekologiczne i ich wpływ na populacje szkodników;
3. Wybrane zagadnienia dotyczące ekologii populacji, biocenozy i ekosystemu,
4. Metody ochrony roślin – metody prewencyjne;
5. Metody ochrony roślin – metoda mechaniczna, fizyczna i biologiczna;
6. Metody ochrony roślin metoda chemiczna i kompleksowa.
7. Różnorodność form w świecie owadów, jako najważniejszej grupy szkodników;
8. Elementy ekonomiki ochrony roślin (1 godz.)
Ćwiczenia
W ramach ćwiczeń omówienie są szkodniki występujące w poszczególnych uprawach roślin rolniczych. Podawane są informacje na temat ich stanowiska systematycznego, biologii, szkodliwości oraz zwalczanie (zajęcia prowadzone w blokach 2 godzinnych)
1. Owady: budowa i funkcje – ogólna budowa owadów (preparowanie karaczana, wykonanie rysunków wypreparowanych narządów. Budowa różnych typów nóg owadów)
2. Owady: budowa i funkcje – budowa wybranych typów aparatów gębowych, budowa czułków, anatomia owadów, dymorfizm i polimorfizm owadów (wykonanie rysunku aparatu gryzącego w oparciu o preparaty, sekcja karaczana i wykonanie rysunków poszczególnych układów).
3. Rozwój owadów – typy metamorfozy, typy larw i poczwarek, troska o potomstwo, systematyka owadów (na podstawie preparatów studenci poznają cechy diagnostyczne młodocianych stadiów wybranych rzędów owadów)
Charakterystyka najważniejszych rzędów owadów na przykładzie gatunków szkodliwych, z uwzględnieniem ich bionomii, szkodliwości oraz zwalczania
1. Charakterystyka pluskwiaków i błonkówek
2. Charakterystyka chrząszczy, muchówek i motyli.
Akarologia i nematologia
1. Budowa, rozwój oraz charakterystyka gatunków szkodliwych roztoczy oraz nicieni.
2. Zaliczenie ćwieczeń (1 godz.)
4. Metody i pomoce dydaktyczne:
Wykłady prowadzone są w oparciu o prezentacje multimedialne, wspomagane filmami z zakresu ekologii bezkręgowców. W trakcie ćwiczeń studenci pracują z żywym materiałem. Budowa owadów omawiana jest na przykładzie karaczana amerykańskiego. Typy larw i poczwarek, omawiane w ramach rozwoju owadów, prezentowane są w formie preparatów zabezpieczonych alkoholem etylowym. Natomiast w trakcie omawiania charakterystyki rzędów owadów studenci poznają cech tych grup w oparciu o zasuszone okazy, lub żywe osobniki pochodzące z własnych hodowli. W ramach omawiania zwalczania szkodników, studenci korzystają z zaleceń ochrony roślin.
5. Literatura (podstawowa i uzupełniająca):
J. Boczek 2001. Nauka o szkodnikach roślin uprawnych. Wydawnictwo SGGW.
J. Zahradnik 1996. Przewodnik. Owady. Multico Warszawa.
Babilas W., Kagan F., Piekarczyk K. 1983. Poradnik ochrony roślin, PWRiL, Warszawa.
Boczek J. 1992. Niechemiczne metody zwalczania szkodników roślin. Wydawnictwo SGGW, Warszawa.
Praca zbiorowa pod redakcją R. Miętkiewskiego. 1994. Zarys nauki o szkodnikach roślin. Część I i II. Wyższa Szkoła Rolniczo-Pedagogiczna w Siedlcach, Siedlce.
Informacja o przedmiocie w języku angielskim:
Subject name: Plant protection – applied entomology
Lecture topics/practices topic : Review of the most important pests of cultivated plants, their bionomics, and methods of control with a special reference to outlines of the Good Practice of Plant Protection.
Pass conditions: practice materials – written exam; lecture topics – written exam (test)