Diagnostyka chorób i szkodników
Efekty kształcenia – nabyte umiejętności i kompetencje:
Wdrożenie w rozwiązywanie problemów identyfikacji czynników chorobotwórczych oraz szkodników, przy pomocy wiedzy własnej, dostępnej literatury i konsultacji ze specjalistami
Tematy wykładów/ćwiczeń (treści programowe):
Diagnostyka szkodników:
Wykład (blok 1.). Prezentacja problemów z identyfikacją taksonomiczną agrofaga na przykładzie wybranego obiektu pozyskanego w trakcie wycieczki na pola doświadczalne
Wykład (blok 2.). Zapoznanie z użytecznością kluczy do oznaczania agrofagów i sposobami korzystania znich, zastosowanie internetowych kluczy wielodostępnych
Wykład (blok 3). Przeegląd stron internetowych zawierających galerie fotograficzne uszkodzeń i wizerunków agrofagów .
Wykład (blok 4.) Prezentacja zakresu i potencjału konsultacji ze specjalistami w identyfikacji obiektów związanych z agrofagami.
Ćwiczenie ( blok 1.) Wyrobienie umiejętności posługiwania się lupą, binokularem i mikroskopem. Prezentacja zbiorów entomologicznych
Ćwiczenie (blok 2.) Samodzielne próby taksonomicznego opisu 50 obiektów entomologicznych z naciskiem na odpowiedzialność w poprawnej identyfikacji obiekt (system punktów promujący unikanie pochopnej i nieprawidłowej identyfikacji), przedyskutowanie pojawiających się błędów.
Diagnostyka chorób:
Wykłady:
Symptomatologia a etiologia chorób roślin. Metody wykrywania i oznaczania chorób roślin powodowanych przez wirusy, bakterie i grzyby. Zakres stosowania i przydatność testów biologicznych (oparte na infekcyjności wirusów), serologicznych (wykorzystanie właściwości immunologicznych) oraz biochemicznych i molekularnych w diagnostyce wirusologicznej. Podstawy klasyfikacji bakterii patogenicznych dla roślin oraz zasady ich identyfikacji. Morfologia jako podstawowe kryterium przy oznaczaniu grzybów. Różnice metodyczne przy identyfikacji bezwzględnych i względnych grzybowych pasożytów roślin. Charakterystyka organizmów grzybopodobnych (z królestwa Protozoa i Chromista) oraz grzybów właściwych (kr. Fungi), ze szczególnym uwzględnieniem cech istotnych do diagnozowania powodowanych przez nie chorób roślin. Zarodnikowanie konidialne oraz znaczenie konidiogenezy przy oznaczaniu anamorf workowców. Zasady rozpoznawania podstawczaków, zwłaszcza sprawców rdzy oraz głowni i śnieci.
Ćwiczenia:
Praktyczne zapoznanie studentów ze sposobami inokulacji roślin wirusami, z wykonaniem testów aglutynacji, podwójnej dyfuzji w żelu i enzymatycznej immunosorbcji (ELISA). Obserwacje cech morfologicznych kolonii po izolacji bakterii z roślin. Oznaczanie cech fizjologiczno-biochemicznych uzyskanych izolatów. Test HR na liściach tytoniu. Zapoznawanie się studentów z cechami morfologicznymi charakterystycznymi dla gatunków grzybów rosnących w kulturach, utrzymywanych na odpowiednich do zarodnikowania pożywkach, oraz obecnych jako oznaki etiologiczne na roślinach żywych i materiale zielnikowym. Badane są gatunki reprezentujące różne ważne taksony grzybów sensu lato, a mianowicie przedstawiciele królestwa Chromista oraz Fungi.
Metody i pomoce dydaktyczne:
1. Urządzenia wizualizacyjne (lupy, binokulary, mikroskopy, telewizyjny przekaz na żywo spod binokularu).
2. Praca ze studentami on-line z wykorzystaniem transmisji z komputera na ekran, także z użyciem komputerów osobistych.
3. Kultury grzybów z kolekcji dydaktycznej Katedry, porażone rośliny żywe i zielnikowe z oznakami etiologicznymi sprawców, kserokopie, m.in. kluczy do oznaczania grzybów, zestawy przezroczy, foliogramy
Literatura (podstawowa i uzupełniająca):
Klucze do oznaczania owadów Polski - seria wydawnicza Polskiego Towarzystwa Entomologicznego.
N. Pławilszczikow - Klucz do oznaczania owadów, PWRiL
Boczek Jan. Diagnostyka szkodników roślin i ich wrogów naturalnych (red. Jan Boczek) T. I-IV. Wydawnictwo SGGW (1994-2001)
IIE Guides to Insects of Importance to Man: Lepidoptera and Coleptera- by J. D. Holloway, J. D. Bradley, D. J. Carter, C. R. Betts (Editor)
strony www:
bioimages.org.uk/html/T51.HTM
koleopterologie.de/gallery/index.html
faunaeur.org/index.php
diptera.info/news.php
online-keys.net/news.php
biol.uni.wroc.pl/cassidae/Colpolon/index.htm
Kryczyński S. Materiały do zajęć specjalizacyjnych z fitopatologii. Część I. Zasady identyfikacji i klasyfikacji wirusów roślinnych. Wydawnictwo SGGW, Warszawa, 1981.
Schollenberger M. Materiały do zajęć specjalizacyjnych z fitopatologii. Część II. Zasady identyfikacji bakterii patogenicznych dla roślin. Wydawnictwo SGGW, Warszawa, 1984.
Sobiczewski P., Schollenberger M. Bakteryjne choroby roślin ogrodniczych. PWRL, Warszawa, 2002.
Kochman J. Zarys mikologii dla fitopatologów. Wydawnictwo SGGW, Warszawa, 1986.
Marcinkowska J. Oznaczanie rodzajów grzybów ważnych w patologii roślin. Fundacja “Rozwój SGGW”, Warszawa 2003.
Zamorski C. Materiały do zajęć specjalizacyjnych z fitopatologii. Część III. Zasady identyfikacji grzybów patogenicznych dla roślin. Wydawnictwo SGGW, Warszawa, 1984.